آزاده اولیایی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: اخراج کارمند معتاد پاک کردن صورت مساله است. محیط های کاری مکان مناسبی برای اجرای برنامه های پیشگیری از اعتیاد، فرهنگ سازی برای تغییر نگرش و اصلاح باورهای غیرمعقول به مصرف مواد است.
وی ادامه داد: در محیط کار اگر فرد معتاد شود نه تنها به خود ضرر می رساند بلکه بر روی بهره وری ملی و سازمانی هم اثر می گذارد. بنابراین لازم است مدیران و کارفرمایان توجه ویژه ای را به برنامه های پیشگیری از اعتیاد داشته باشند. بسیاری از مدیران فکر می کنند با اخراج فرد معتاد مساله حل می شود اما آنها در واقع صورت مسئله را پاک کرده اند چراکه اخراج افراد حل مساله نیست.
کارشناس پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی کشور اضافه کرد: همه مصرف کنندگان مواد بی کار نیستند و شغل دارند. حدود ۷۰ درصد از مصرف کنندگان مواد شغل دارند. بنابراین برخلاف آن چیزی که مردم تصور می کنند همیشه بی کاری علت اعتیاد نیست و گاهی افراد به دلیل استرس های شغلی و فشارهای کاری یا دلایل دیگر به سمت مصرف مواد می روند.
وی با بیان اینکه هر بیماری یک واکسن دارد و واکسن اعتیاد نیز آموزش است، گفت: ما قبل از وقوع هر مشکل باید محیط را واکسینه کنیم. آموزش واکسن بیماری اعتیاد است و این وظیفه صاحبان کار و مشاغل است که محیط خود را با آموزش های صحیح کارمندان واکسینه کنند.
این پژوهشگر و درمانگر اعتیاد اضافه کرد: هر مدیری مسئول سلامت روان و اجتماعی در محیط کار است. بنابراین با اجرای آموزش های لازم برای کارکنان بر اساس نیازسنجی محیط کار می توان گام های موثری در جهت پیشگیری از اعتیاد برداشت. هیچ دو میحط کاری شبیه به هم نیست و جنس و ماهیت شغل ها متفاوت است. پس آموزش ها نیز باید مطابق با نیاز محیط کار باشد. بسیاری از ناهنجاری ها در محیط کار خودش می تواند زمینه ساز مصرف مواد در افراد(کارمندان و کارگران) شود.
وی ادامه داد: افرادی که مشغله ذهنی بسیار یا شغل های سنگین دارند، چون در جدال با آن مسئله در محیط کار ناموفق می شوند، تصور می کنند با مصرف مواد می توانند سرپوشی بر مشکلاتشان گذاشته و از آنها فارغ شوند.
اولیایی تاکید کرد: استرس های شغلی، مساله شیفت ها و نوبت های کاری، نزاع و درگیری بین همکاران یا درگیری با کارفرما، نبودن نظام منصفانه برای تشویق و تنبیه و...همگی می تواند از نظر روحی کارمند و کارگر را درگیر کرده و زمینه ساز اعتیاد آنها شود. این پژوهشگر و درمانگیر اعتیاد اضافه کرد: در محیط های کاری در جهان آمارهای متفاوتی وجود دارد.
وی گفت: اگرچه در ایران به این شکل بررسی و پژوهشی انجام نشده اما تحقیقات نشان می دهد افرادی که سوء مصرف دارند حدود ۳۰ درصد کارایی شان کمتر از دیگران و سه برابر ممکن است بیشتر از افراد دیگر اشتباه کنند. بنابراین به خاطر اینکه ضررهای مصرف مواد توسط کارمند به محیط وارد می شود، پس بهتر است قبل از اینکه افراد به مصرف مواد گرایش پیدا کنند جلوی این مساله را گرفت.
کارشناس پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با تاکید بر اینکه آموزش مهارت های زندگی به اندازه تخصص فرد در محیط کار از اهمیت ویژه و بالایی برخوردار است افزود: لازم است در محیط کار نظام آموزشی، منسجم و منظمی را برای تغییر باورهای غلط کارمندان و کارکنان به همراه آموزش های مهارت های زندگی داشته باشیم. این درحالی است که ایجاد واحد مشاوره یا دعوت از روانشناس در محیط کار یا حتی تامین بخشی از هزینه های مشاوره و روانشناسی توسط صاحبان مشاغل و کارفرمایان برای اینکه کارکنان خودشان به این مراکز مراجعه کنند اهمیت و تاثیر بسیار زیادی دارد.
وی ادامه داد: اگر کارفرمایان قادر به هزینه در این بخش نیستند حداقل بر روی فرهنگ سازی و سلامت روان کارمندان اقدام کرده و از آنها بخواهند برای سلامت خود ارزش قائل شوند تا بتوانند در برابر وسوسه و انتخاب های نادرست بهترین تصمیم را بگیرند و کار درست را به کمک یک روانشناس انجام دهند.
این کارشناس پیشگیری از اعتیاد خاطرنشان کرد: امروزه برنامه های کارمندیاری در کل دنیا و در کارخانه های بزرگ در حال اجرا است. در ایران نیز سازمان بهزسیتی نزدیک به دو سال است به صورت پایلوت و در برخی از استان ها طرحی را با عنوان برنامه های پیشگیری از اعتیاد در محیط های کاری با عنوان «کیان» که مخفف کارمندیاری اعتیاد در محیط های دولتی، نهادها و ادارت است انجام می دهد.
وی اضافه کرد: در قالب این طرح آموزش ها، جزوات و پیام های پیشگیرانه به کارمندان ارائه می شود. این درحالی است که یک روانشناس نیز در محیط کار مستقر است. حتی در بعضی از محیط ها هر ماه به صورت تصادفی تست اعتیاد کارکنان انجام می شود که این خودش می تواند به عنوان راهبرد بازدارنده مصرف مواد در محیط هایی که شیوع اعتیاد بیشتر است، باشد.
اولیایی گفت: ممکن است افراد نتوانند برای گرفتن مشاوره در خصوص اعتیاد به مراکز مورد نظر مراجعه کرده و هزینه کنند. اما آنها می توانند برای گرفتن مشاوره و کسب اطلاعات درباره اعتیاد از خط های مشاوره رایگان استفاده کنند. خطوط مربوط به مشاوره در حوزه اعتیاد، شماره ۰۹۶۲۸ است و در خصوص سایر مشاوره های دیگر نیز خط ۱۴۸۰ می تواند راهنمای افراد باشد. هر دو این خطوط توسط متخصصان و کارشناسان روانشناسی و رشته های مرتبط در سازمان بهزیستی پشتیبانی می شود.
نظر شما